De familie Desreux, van Gent naar Luik; drie generaties wetenschappers
In één familie vindt men dikwijls dezelfde opleidingen en beroepen terug. De hier besproken familie Desreux, verhuist van Gent naar Luik in 1942, is zeker merkwaardig … met 3 generaties wetenschappers aan de Universiteit van Luik. Na enige algemene informatie over de naam Desreux volgen in dit artikel Victor Desreux (1910-2004), zoon Jean-François Desreux (1943) en kleindochter Joëlle Desreux (1968).
Desreux, naamsverklaring en verspreiding
Deze familienaam is zoals o.a. Dereu afkomstig van de Germaanse plaatsnaam ‘rode’. De betekenis hiervan is ‘gerooid land’. De oudste vermeldingen (13e en 14e eeuw) zijn te vinden in de Franse departementen Nord en Pas-de-Calais, tot 1678 behorende tot het Graafschap Vlaanderen. Vanaf de 17e eeuw vindt men Desreux en varianten ook in Henegouwen en Namen.
Oscar Desreux (1879-1940) en Louise Daels (1880), ouders van Victor Desreux
Oscar François Desreux werd geboren te Gent op 23 september 1879 als zoon van behanger Daniël Richardus Desreux (Gent 1850 – Gent 1884) en floriste Maria Julia Claeys (Landegem 1846 – Gent 1930). Hij was textielfabrikant te Wondelgem. Oscar overleed te Gent op 7 oktober 1940.
Hij huwde met Louise Joséphine Marguerite Daels, geboren op 18 september 1880 als dochter van apotheker Pierre François Daels (Diest 1845 – Antwerpen 1939) en Maria Josephina Catharina Verellen (Herentals 1855 – Antwerpen 1933). Louise was de zuster van prof. dr. Frans Daels (Antwerpen 1882 – Gent 1974), pionier in het kankeronderzoek en promotor van een modern ziekenhuisbeleid.
1e generatie: Victor Desreux (1910-2005), hoogleraar faculteit wetenschappen – Universiteit Luik
Victor Daniël Desreux werd, als zoon van Oscar François Desreux en Louise Joséphine Marguerite Daels, geboren te Gent op 14 juni 1910. Hij overleed te Embourg op 16 november 2004.
Hij huwde met Renée Marie Emilienne Waldack op 18 juli 1942 te Gent, geboren op 16 juni 1915 te Gent als dochter van groothandelaar en fabrikant van oliën en vetten Julius Georgius Waldack (Gent 1880 – Gent 1956) en Jeanne Isabelle Huybrechts (Sint-Joost-ten-Node 1885 – Luik 1978). Zij overleed te Luik op 22 oktober 1996.
Victor en Renée woonden na hun huwelijk in Ougrée en vanaf 1945 in Luik. In 1948 vonden ze hun definitieve stek in de Rue Darchis te Luik.
Samen kregen ze twee kinderen: Jean François Desreux (zie 2e generatie) en Anne Isabelle Marguerite Desreux, geboren te Gent op 28 februari 1945.
Na zijn studies aan de Universiteit Gent werd hij assistent in de Faculteit Geneeskunde en was meer bepaald verbonden aan het Laboratorium voor Fysiologie.
Zijn promotor, grote voorbeeld en geestesgenoot, was professor scheikunde Frédéric Swarts (Elsene 1866 – Gent 1940). Zoals verscheidene assistenten, docenten en professoren was hij gekant tegen de vernederlandsing van de Universiteit Gent (wetgeving van 1929). In 1930 werd hiermee geleidelijk gestart om te voltooien in 1935. O.a. twee assistenten verkozen de Gentse stede te verlaten en vanaf 1936 hun toekomst te zoeken aan de Universiteit Luik: Victor Desreux en Marcel Dubuisson (Olsene 1903 – Luik 1974), die aldaar rector zou worden van 1953 tot 1971!
Van 1937 tot 1939 was Victor Desreux wetenschappelijk medewerker aan het Rockefeller Institute for Medical research in Princeton, New Jersey USA. Hij werkte er samen met o.a. John Northrop (1891-1987), de latere Nobelprijswinnaar scheikunde in 1946.
In 1941 werd hij docent in de Faculteit Wetenschappen aan de Universiteit Luik. Hij doceerde fysische scheikunde en vanaf 1944 biologische fysicochemie.
In 1946 werd Victor Desreux benoemd tot gewoon hoogleraar. Hij doceerde vanaf 1958 macromoleculaire scheikunde en vanaf 1960 algemene scheikunde.
In 1953 was hij deelnemer aan de Solvay-conferentie te Brussel met als thema “Eiwitten”.
De Solvay-conferenties zijn gewijd aan vooraanstaande onopgeloste problemen in zowel de natuurkunde als de scheikunde . Ze begonnen met de historische Solvay-conferentie over natuurkunde van 1911, die alleen op uitnodiging werd gehouden en die als een keerpunt in de wereld van de natuurkunde wordt beschouwd, en zijn nog steeds gaande.
Sinds het succes van 1911 worden ze afwisselend georganiseerd door de Internationale Solvay Instituten voor Natuurkunde en Scheikunde, opgericht door de Belgische industrieel Ernest Solvay in 1912 en 1913, en gevestigd in Brussel. De instituten coördineren conferenties, workshops, seminars en colloquia.
Hij was tevens directeur van het Laboratorium voor fysische scheikunde. Deze instelling is internationaal befaamd door het fundamentele onderzoek naar macromoleculaire bestanddelen (polymeren, plastics, biologische bestanddelen) en tevens door de samenwerking met wetenschappelijke stichtingen over de hele wereld.
In 1966 werd hij voorzitter van de Société royale des sciences de Liège.
In de jaren zestig van de 20e eeuw was Victor Desreux mede-ontwerper en promotor voor de uitbouw van Sart-Tilman, een universitaire campus buiten het centrum van Luik. Een van zijn medestanders was rector Marcel Dubuisson, die ook zijn loopbaan gestart was aan de Universiteit Gent.
Een volledige biografie werd geschreven bij zijn emeriaat in 1980. De tekst komt van zijn collega Eugène Fredericq, toevallig of niet, van Oost-Vlaamse afkomst:
PUBLICATIES
Victor Desreux leverde als wetenschappelijk expert honderden bijdragen in boeken en wetenschappelijke tijdschriften. Hier volgen enkele functies en publicaties …
2e generatie: Jean-François Desreux (1943), hoogleraar faculteit wetenschappen – Universiteit Luik
Jean-François Desreux werd, als zoon van Victor Desreux en Renée Waldack, geboren op 2 mei 1943 in Ougrée (Sclessin). Hij huwde in 1967 met Françoise Raepsaet, geboren op 19 juli 1944 in Luik, kleindochter van industrieel Léon Raepsaet en dochter van Emile Raepsaet. Na het overlijden van zijn vader in 2010 woonde hij een periode in de Rue Darchis te Luik. Thans woont hij in Angleur. Hij heeft twee dochters: Joëlle (zie 3e generatie) en Xavière, geboren op 20 april 1972 in Luik.
Jean-François Desreux trad in de sporen van zijn vader Victor, en bouwde een bijna identieke carrière uit als hoogleraar scheikunde, met veel wetenschappelijk onderzoek en dito publicaties.
Jean-François Desreux publiceerde honderden artikels in wetenschappelijke tijdschriften, in Europa, in de Verenigde Staten en zelfs in Japan. Hier volgen enkele voorbeelden …
- Structure-independent method for dissecting contact and dipolar NMR shifts in lanthanide complexes and its use in structure determination
in: Analytical chemistry – Columbus, Ohio – American Chemical Society – 1975 - Extraction of metals by long-chain alkylammonium salts – Hydration of trilaurylammonium hydrochloride
in: Analytica Chimica Acta – Amsterdam – Elsevier – 1970 - Nuclear magnetic resonance spectroscopy of lanthanide complexes with a tetraacetic tetraaza macrocycle. Unusual conformation properties
in: Inorganic chemistry – Washington, DC – American Chemical Society – (1980) - Structure of 11,14,27,30,35,38,43,46-octaoxa-1,8,17,24-tetraazapentacyclo[22.8.8.88,17.23,6.219,22]dopentaconta-3,5,19,21,49,51-hexaene, C40H64N4O8, a tricyclic macrocycle…
in: Acta crystallographica – Oxford – 1984 - Structure of 13,13′-[1,4-phenylenebis(methylene)]bis-1,4,7,10-tetraoxa-13-azacyclopentadecane dihydrochloride, a bicyclic macrocycle containing two [15]-NO4 subunits linked by…
in: Acta crystallographica – Oxford – 1987
Zelfs een US patent staat op zijn palmares …
3e generatie: Joëlle Desreux (1968), hoogleraar faculteit geneeskunde – Universiteit Luik
Joëlle Desreux werd, als dochter van Jean-François Desreux en Françoise Raepsaet, geboren op 27 november 1968 in Luik. Zij huwde met Jean-Luc Jacqemain. Samen hebben ze twee kinderen: Julie en Gilles.
Joëlle studeerde geneeskunde aan de Universiteit Luik (1993) en specialiseerde zich in gynecologie en verloskunde (1998). In 2004 doctoreerde ze in de bio-medische wetenschappen. Sinds 2007 is ze diensthoofd vrouwenziekten in het Universitair ziekenhuis van Luik. Thans is ze hoogleraar en doceert de materie waarop ze jarenlang wetenschappelijk onderzoek heeft verricht.
PRINCIPALES FONCTIONS ACTUELLES (ACADÉMIQUES, CLINIQUES, AUPRÈS DE SOCIÉTÉS SCIENTIFIQUES ET/OU D’ASSOCIATIONS PROFESSIONNELLES)
- Chef de Clinique au Service de Sénologie , CHU de Liège.
Coordinatrice de la Clinique du sein du CHR Citadelle.
Activités de recherche fondamentale au laboratoire de Biologie des Tumeurs et du Développement, CHU de Liège.
Coordinatrice des concertations oncologiques multidisciplinaires de sénologie au CHR de la Citadelle.
Co-coordinatrice du centre Liègeois de Prévention primaire des cancers du sein
Membre du Groupement des Gynécologues-Obstétriciens de Langue Française de Belgique (GGOLFB), de la Société Européenne de Gynécologie (SEG), de la Société Belge de sénologie (SBS), du Groupe d’Etude et de Réflexion sur les Mastopathies, de la Société Européenne de Mastologie, du Bureau de la Société Belge de Ménopause (SBM).
Participation au diplôme interuniversitaire de gynécologie-obstétrique (ULg-UCL-ULB).
Participation à de nombreuses études cliniques en tant qu’investigateur.
ÉDITIONS SCIENTIFIQUES, CONFÉRENCES ET CONGRÈS, DISTINCTIONS
- Prix de la meilleure communication orale 1997 de la Société Royale Belge de Gynécologie-Obstétrique (SRBGO)
Participation à plus de 60 congrès en tant qu’oratrice invitée.
Enseignement théorique interuniversitaire, Bloc 2 – Centre hospitalier Universitaire (CHU)
- Accouchement dystocique, 8h Th, CAPELLE Xavier, EMONTS Patrick, MASSON Véronique, PETIT Philippe
- Echographie 1er et 3ème trimestres, 46h Th, CAPELLE Xavier, CHANTRAINE Frédéric, VAN LINTHOUT Christine
- Pathologie obstétricale, 8h Th, CAPELLE Xavier, EMONTS Patrick, MASSON Véronique, PETIT Philippe, VAN LINTHOUT Christine
- Pathologie gynécologique bénigne, 8h Th, DE LANDSHEERE Laurent, KRIDELKA Frédéric, NERVO Patricia, NISOLLE Michelle
- Sénologie : dépistage, diagnostic, pathologies bénignes, aspects endocriniens, 8h Th, BLERET Valérie, DESREUX Joëlle, LIFRANGE Eric
- Colposcopie, 8h Th, COLLÉGIALITÉ
- Informations médicales (Recherches documentaires, Internet, Mdeline) et Statistique, 8h Th, COLLÉGIALITÉ
Een greep uit de talrijke gepubliceerde artikels:
- Coping with menopausal symptoms: An internet survey of Belgian postmenopausal women. Depypere H, Pintiaux A, Desreux J, Hendrickx M, Neven P, Marchowicz E, Albert V, Leclercq V, Van den Branden S, Rozenberg S. Maturitas – 2016
- EMAS position statement: individualized breast cancer screening versus population-based mammography screening programmes. Depypere H, Desreux J, Pérez-López FR, Ceausu I, Erel CT, Lambrinoudaki I, Schenck-Gustafsson K, van der Schouw YT, Simoncini T, Tremollieres F, Rees M. Maturitas – 2014
- Should we individualize breast cancer screening? Desreux J, Bleret V, Lifrange E. Maturitas – 2012
- Safety and efficacy of tibolone in breast-cancer patients with vasomotor symptoms: a double-blind, randomised, non-inferiority trial. Kenemans P, Bundred NJ, Foidart JM, Kubista E, von Schoultz B, Sismondi P, Vassilopoulou-Sellin R, Yip CH, Egberts J, Mol-Arts M, Mulder R, van Os S, Beckmann MW; LIBERATE Study Group. Lancet Oncol. – 2009
- Progestagens use before menopause and breast cancer risk according to histology and hormone receptors. Fabre A, Fournier A, Mesrine S, Gompel A, Desreux J, Berrino F, Boutron-Ruault MC, Romieu I, Clavel-Chapelon F. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev. – 2008
- Hormone therapy and breast cancer risk. Foidart JM, Desreux J, Pintiaux A, Gompel A. Climacteric – 2007
- Oral progestagens before menopause and breast cancer risk. Fabre A, Fournier A, Mesrine S, Desreux J, Gompel A, Boutron-Ruault MC, Clavel-Chapelon F. Br J Cancer – 2007
- Effects of tibolone on sulfatase pathway of estrogens metabolism and on growth of MCF-7 human breast tumors implanted in ovariectomized nude mice. Desreux J, Kloosterboer H, Noël A, Frankenne F, Lemaire M, Putman M, Foidart JM. Gynecol Obstet Invest – 2007.
Hier eindigt het mooie verhaal van 3 generaties professoren aan dezelfde universiteit niet. Joëlle Desreux heeft nog een mooie academische loopbaan voor de boeg. En ooit komt er misschien een vervolg aan dit artikel met een 4e generatie Desreux …