Voordracht: “Te vindene tghuent dat men gheerne ghevonden hadde” Archiefvorming in laatmiddeleeuws Gent en Brugge

Voordracht: “Te vindene tghuent dat men gheerne ghevonden hadde”
Archiefvorming in laatmiddeleeuws Gent en Brugge”

door Tineke Van Gassen, dr. hist. UGent

Laatmiddeleeuwse stedelijke archieven vormden geen neutrale opslagplaatsen van informatie. Kostbare privileges en oorkonden werden veilig achter slot en grendel bewaard. De bewaargeschiedenis van de Gentse en Brugse archivalia vertoont bovendien nauwe verwevenheid met politieke ontwikkelingen, sociale verhoudingen binnen de stad en eigentijdse opvattingen over schriftstukken en documentbeheer. In deze lezing wordt toegelicht hoe documenten in de veertiende, vijftiende en zestiende eeuw tegelijk aanleiding en instrument vormden in politiek conflict en debat.

De oudste oorkonde die in ons land bewaard wordt bestaat vandaag 1.200 jaar. Het gaat om een document van keizer Lodewijk de Vrome, dat in handen is van het Rijksarchief. Uit het jaar 819 komt het perkament, dat was bestemd voor de Sint-Baafsabdij in Gent.

Lodewijk de Vrome is de afzender van het document. Hij was op het moment van de uitgave, in 819, keizer van het Roomse Rijk, dat toen een groot deel van het tegenwoordige Europa besloeg (van Hamburg in het Noorden tot Barcelona in het Zuiden). Lodewijk stuurde de oorkonde aan Einhard, zijn trouwe medewerker van de Sint-Baafsabdij in Gent. Lodewijk liet iemand in Aken, destijds het centrum van het Roomse Rijk, met een veer in het Latijn op het perkament schrijven, dat is een dierenhuid en dus heel sterk en duurzaam.

Nu we zeker weten wie de afzender en ontvanger zijn van de tekst op perkament, blijft de vraag over wat er precies in staat. In de tekst maakt Lodewijk de Vrome duidelijk dat de Sint-Baafsabdij in Gent immuniteit ontving. Dat betekende dat er werd vastgelegd dat de abdij in haar eigen gebied onder meer boetes mocht uitschrijven en misdrijven kon bestraffen.Lodewijk bood de abdij hiermee extra rechten en vrijheden.

Praktisch

Deze voordracht is GRATIS, inschrijving is wel verplicht.

Inschrijven kan bij de penningmeester via mail (penningmeester@familiekunde-gent.be) of telefonisch (09/251 22 83).