MamaMito, een project in maternele lijn. Kent u naast uw voorvaders ook uw voormoeders?
door Kirsten Sokol, artikel overgenomen van https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2020/03/05/voormoeders/
Als u benieuwd bent naar uw afkomst, en de voorgeschiedenis van uw familie uitpluist, dan is de kans groot dat u dat langs vaderskant doet. Letterlijk via uw “voorvaders”. Maar kent u ook uw voormoeders? De vrouwelijke term “voormoeder” is minder ingeburgerd: het woord staat nog maar enkele maanden in Van Dale. Daarom starten de KULeuven, de VUB en vzw Histories een project om makkelijker onze vrouwelijke voorouders in kaart te brengen: MamaMito.
Een stamboom opstellen langs vaderskant is door de connectie met de familienaam, die van generatie op generatie wordt doorgegeven, iets evidenter. “Vandaar is de betrokkenheid met die familiale band vaak ook groter. Wanneer je iemand ontmoet met dezelfde familienaam, vraag je bijna automatisch waar die persoon vandaan komt. Omdat het maar eens verre familie zou kunnen zijn. Via moederskant gebeurt dat minder spontaan. Die familienaam verandert daar elke generatie, terwijl de betrokkenheid op zich even groot is.”
Dit MamaMito-project focust zich op de moederlijke stamboomlijn. “De ouder van wie je 100 procent zeker weet dat je eraan verwant bent natuurlijk. De vader is altijd de onzekere factor. Om meer die vrouwelijke of matriarchale lijn in stambomen te kunnen onderzoeken, hebben we de hulp van Vlamingen nodig. Wij gaan vervolgens onderzoeken of er tussen de deelnemers verwanten zitten langs moederszijde.”
De familieband is langs mannelijke en vrouwelijke lijn even sterk, alleen hangt die aan vaderskant samen met de gedeelde familienaam. Dat voelt anders aan.
Het nieuwe project rekent op “burgerwetenschappers”: eigenlijk iedereen die in zijn stamboom wil gaan grasduinen. “We hopen zo veel mogelijk verwachtschappen in de moederlijke lijn te vinden. De eerste 100 jaar terugkeren in de tijd: dat is het moeilijkst. Dat heeft te maken met de toegenomen aandacht voor privacy, en de bescherming van onze persoonsgegevens”, legt Larmuseau uit.
“Maar via je moeder of grootmoeder kan je misschien wel de familienaam van je overgrootmoeder achterhalen. Wanneer je langer terugkeert in de tijd, is er meer te vinden op het internet, via het Rijksarchief of “Family Search”. Daarin zitten veel gegevens vanuit de vroegere parochies, en de burgerlijke standen van gemeentes. Via het internet kan je ook steeds makkelijker buitenlandse archieven raadplegen.”
Voor alle duidelijkheid: dit project richt zich niet enkel op vrouwen. Voor mannen is het even interessant om op zoek te gaan naar hun familiebanden in vrouwelijke lijn. “We willen het mitochondriaal DNA beter leren kennen. Dat is het stukje DNA dat specifiek wordt doorgegeven via de moeder. Hoe meer we daarover weten, hoe meer we genetisch onderzoek vooruit kunnen helpen. Een reeks aandoeningen die aan dat stukje DNA verwant zijn, is nog amper onderzocht, specifiek omdat er te weinig gegevens zijn over vrouwelijk verwantschap.”
Zelf aan de slag gaan? Bezoek snel www.mamamito.be
